ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ - Φαράγγι Σαμαριάς 3-6-2018

Στη Σαμαριά ή Φάραγγα

Νωρίς το πρωί στις 3 Ιουνίου 2018 οι ακτίνες του κοσμογυριστή ήλιου έπεφταν πάνω στον γκριζόχρωμο Γκίγκιλο, ο οποίος είναι αιώνιος φύλακας της Σαμαριάς. Ένα λεωφορείο ορειβάτες και μη ορειβάτες του Ορειβατικού Συλλόγου Μοιρών βρεθήκαμε στο «Ξυλόσκαλο» του γραφικού Οροπεδίου του Ομαλού (υψ 1226μ) με αρχηγό τον γράφοντα, για να περάσουμε το μαγευτικό και πρώτου πανευρωπαϊκού κάλλους φαράγγι της Σαμαριάς ή Φάραγγας όπως την αποκαλούν οι Σφακιανοί. «Τα άλλα είναι απλά φαράγγια λένε..», που είναι περίπου 31 στα Λευκά Όρη.
Τα Λευκά Όρη έχουν 50 κορφές πάνω από 2.000 μέτρα και 55 κορφές κάτω από 2000 σχήματος κώνου με ελάχιστη βλάστηση. Χαρακτηρίζονται ως ένα «Σεληνιακό τοπίο» ή ορεινή έρημος μοναδικό στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Προκαλεί φόβο και δέος στον ορειβάτη που θα βρεθεί στις αφιλόξενες κορφές του.
Η Σαμαριά έχει χαρακτηριστεί Εθνικός Δρυμός από το 1962 οπότε έφυγαν και οι τελευταίοι κάτοικοι του οικισμού Σαμαριά. Από το 2010 αποτελεί μέρος του Παγκοσμίου Δικτύου Αποθεμάτων Βιόσφαιρας της UNESCO.
Η Σαμαριά είναι ένα δυσπρόσιτο και κακοτράχαλο φαράγγι, το οποίο καλύπτεται τραχεία Πεύκη, σφεντάμια, κυπαρίσσια, ενώ στα βράχια ευωδιάζει ο δίκταμος ή έρωτας ενδημικό των βουνών της Κρήτης. Είναι ένας ζωντανός και πλούσιος βιότοπος για την επιβίωση του κρητικού αίγαγρου ΚΡΙ-ΚΡΙ. Επίσης ενδημούν γυπαετοί ή κοκαλάδες, αετοί, χρυσαετοί, γύπες ή σκάρες και πολλά είδη ερπετών.
Κατηφορίσαμε στο «Ξυλόσκαλο» και χωθήκαμε στα χαοτικά σπλάχνα της Σαμαριάς. Ακολουθεί μια κατηφόρα πέντε χιλιομέτρων μέχρι το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και απαιτείται προσοχή για τους αρχάριους, για να μην πιαστούν τα πόδια τους. Το φαράγγι διαθέτει αρκετούς χώρους ανάπαυσης με τρεχούμενο κρυστάλλινο νερό, ξύλινα παγκάκια, τουαλέτες και χώρο για κάπνισμα. Σε όλο το μήκος του Δρυμού υπάρχουν πυροσβεστικά φυλάκια και φωλιές για άμεση καταστολή τυχόν πυρκαγιάς.
Στο πλάτωμα του Αγίου Νικολάου υπάρχουν αιωνόβια κυπαρίσσια και οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι είναι τα μεγαλύτερα και μακροβιότερα της Ευρώπης.
Η κατηφόρα έχει πλέον τελειώσει και στα μέσα του φαραγγιού εμφανίζεται ο οικισμός της Σαμαριάς στον οποίο τώρα μένουν οι δασοφύλακες και ο γιατρός που παρέχει τις πρώτες του βοήθειες σε όποιον τις έχει ανάγκη. Στο σπίτι του Θεόδωρου Βίγλη τον Μάιο του 1941 φιλοξενήθηκε η Κυβέρνηση της Ελλάδας με πρωθυπουργό τον Εμμ. Τσουδερό, το Βασιλιά Γεώργιο το 2ο με την ακολουθία τους κατά την αποχώρηση τους για το Κάιρο. Από το σπίτι αυτό συντάχθηκε το τελευταίο διάταγμα επί Ελληνικού εδάφους προς τον ελληνικό λαό για συνέχιση του αγώνα.
Το όνομα Σαμαριά το πήρε από την εκκλησία της Οσίας Μαρίας της Αιγύπτιας, που βρίσκεται μέσα στα πεύκα αριστερά έξω από τον οικισμό της Σαμαριάς. (Όσια Μαρία-Σια Μαρία-Σαμαριά).
Το φαράγγι αρχίζει πλέον να στενεύει και μετά το χώρο ανάπαυσης «Χριστός» στο 11ο χιλιόμετρο περίπου, βρεθήκαμε στις «Πόρτες» της Σαμαριάς (άντε πόρτας), ένα από τα περισσότερο διαφημισμένα και φωτογραφημένα μέρη του Πλανήτη. ‘Έχουν πλάτος 3 μέτρα, μήκος 12 και ύψος ορθοπλαγών 500-700 μέτρα. Στη συνέχεια ανοίγουν τα τοιχώματα και η έξοδος από τον Δρυμό βρίσκεται πολύ κοντά. 
Βγαίνοντας από το φαράγγι περιμένουν τα πρώτα μαγαζιά για ανάπαυση και ακολουθούν οι διάσπαρτες γειτονιές της Επάνω Αγίας Ρουμέλης με παλιά ερειπωμένα αρχοντικά σπίτια. Στην Αγία Ρουμέλη ένα πέτρινο τοξωτό γεφύρι έχει μείνει αποκλεισμένο μέσα στο ρέμα και η όμορφη εκκλησία της Παναγίας έχει κτιστεί πάνω στα θεμέλια αρχαίου ναού. Εδώ τοποθετούν οι αρχαιολόγοι την αρχαία πόλη Τάρα-κέντρο των Δωριέων, την οποία αναφέρει ο Όμηρος.
Ο Δρυμός έχει μήκος 12,8 χιλιόμετρα και απομένουν άλλα δύο μέχρι την Αγία Ρουμέλη. 
Οι ορδές των τουριστών από όλο τον κόσμο που καταπονημένοι και πεινασμένοι φτάνουν στην Αγία Ρουμέλη ύστερα από έξι ώρες μέσης πορείας. Οι περισσότεροι από αυτούς θέλουν να δουν με τα ίδια τους τα μάτια ένα από τα ομορφότερα τοπία της Ευρώπης, κάποιοι θέλουν να δοκιμάσουν την αντοχή τους, άλλοι παρασύρονται από τη διεθνή του φήμη, άλλοι θέλουν να μιλήσουν στα ελεύθερα αγρίμια, να ξεδιψάσουν με τα κρυστάλλινα νερά των πηγών, να μυρίσουν δίκταμο, να περάσουν τις Πόρτες και να λυτρωθούν με μια βουτιά στα κρυστάλλινα νερά του Νότιου Κρητικού Πελάγους.
Μαγευτήκαμε για άλλη μια φορά με τις πρωτόγνωρες εικόνες και παραστάσεις που είδαμε σ’ αυτό το άγριο φαράγγι, που όμως ημερεύει και γαληνεύει την καρδιά και την ψυχή μας. Αδιαφορήσαμε για το αν πιαστήκανε τα πόδια μας ή κουραστήκαμε. Θα το ξαναπεράσουμε κι άλλες φορές, γιατί δεν το απολαύσαμε όσο έπρεπε και δεν το είδαμε καλά.
Κατάμεστο το πλοίο ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ με τουρίστες από όλο τον κόσμο μας μετέφερε στη Χώρα των Σφακιών ή Εμπρόσγιαλος, γιατί δρόμος για αυτοκίνητα δεν υπάρχει.

Κείμενο : Μανόλης Δακανάλης 
Φωτογραφίες : Μανώλης Ντρετάκης

Φωτογραφίες