ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ - Ζώμινθος-Κορίτσι-Βρωμονερό

ΚΟΡΙΤΣΙ-ΒΡΩΜΟΝΕΡΟ-ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΚΡΟΥΣΩΝΑΣ

Την Ζώμινθο (υψ1187μ) αποκαλεί ο μακαρίτης αρχαιολόγος Γιάννης Σακελλαράκης, «ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ» εκτάσεως 1600 τμ, ήταν τουλάχιστο διώροφο, κτίστηκε το 2000πχ και υπήρχαν συνεχείς εναλλαγές μέχρι το 1400πχ. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι των δρόμων από την Κνωσό και την αρχαία Αξό που οδηγούσαν προς το λατρευτικό κέντρο του Ιδαίου Άντρου στο οροπέδιο της Νίδας. Αποτελούσε σημαντικό διοικητικό, οικονομικό και θρησκευτικό κέντρο των Μινωιτών. Βρέθηκαν εργαστήριο κεραμικής, κεραμικός τροχός, μικρός τελετουργικός βωμός με Γραμμική Α΄, τοιχογραφίες κλπ. ( Πηγές: Βιβλίο «Το ΙΔΑΙΟ ΑΝΤΡΟ» Γ. Σακελλαράκη- Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη ΑΘΗΝΑ 2011).

Ο Ορειβατικός Μοιρών στις 12 Νοεμβρίου 2017 με 26 ορειβάτες και αρχηγό τον γράφοντα αρχίσαμε την πορεία μας από τη θέση Γαϊδουροπάτημα δυο χιλιόμετρα μετά την Ζώμινθο, με προορισμό την Ιερά μονή Αγίας Ειρήνης στον Κρουσώνα. Το μονοπάτι αυτό αποτελεί για τους αρχαιολόγους με πρώτο το Γ. Σακελαράκη τον μινωικό δρόμο, που ακολουθούσαν οι μινωίτες από την Κνωσό για το Ιδαίο Άντρο και την Ζώμινθο.

Ο Αγκουρόλακκος και Κορίτσι αποτελούν μικρά οροπέδια (υψ1300μ) με νευρίδα (μικρό χορτάρι) ενδημικό του Ψηλορείτη. Κατά τον αρχαιολόγο Γ. Σακελαράκη λέγονταν «Αγορόλακκος», γιατί εκεί εκπαιδεύονταν στις πολεμικές τέχνες τα αγόρια κατά τη Μινωική εποχή και από παράφραση επικράτησε Αγκουράλακκος. Το επόμενο οροπέδιο ονομάζεται «Κορίτσι», γιατί εκεί εκπαιδεύονταν τα κορίτσια.

Στο Κορίτσι βρίσκεται ένα σπηλαιοβάραθρο κοινώς Καμπαθούρα βάθους 233 μέτρων, το οποίο εξερεύνησαν το 1993 Γάλλοι σπηλαιολόγοι. Υπάρχει μέσα μεγάλη μόνιμη ροή ύδατος δημιουργώντας ένα μεγάλο καταρράχτη και πολλούς μικρούς. (Πηγές: Σπηλαιολογικός όμιλος Κρήτης ΛΑΒΡΥΣ).

Η παραπάνω περιοχή είναι η αποστροφή ή δοχή (μέρος που βόσκουν) της οικογένειας των Μανουράδων από τα Ανώγεια και υπάρχουν τα ξωκλήσια του Αγίου Αριστείδη και Προφήτη Ηλία.

Στις 5-9-1944 μια διλοχία Γερμανών (180-200) νωρίς το πρωί αιφνιδίασε στη θέση Μύθια τους αντάρτες της Ομάδας Ανωγείων, οι οποίοι υποχώρησαν άτακτα. Σύντομα ανασυγκροτήθηκαν από τον Λοχαγό Γιώργη Κάββο σε δυο ομάδες, κτύπησαν εύστοχα τους Γερμανούς από τις θέσεις Μύθια και Αγκουρόλακκο αναγκάζοντας τους σε υποχώρηση προς το Βρωμονερό στις έξι το βράδυ. Στη μάχη πήραν μέρος και πέντε Ρώσοι που είχαν ενταχθεί στην Ανταρτική ομάδα Ανωγείων.

Το μονοπάτι ελίσσεται μέσα σε μια μεγάλη φαραγκοκοιλάδα ανατολικά από του «Βλάχου» τα Πηγάδια, από την οποία αρχίζει ένα μεγάλο δάσος από πρίνους, σφεντάμια, λιόπρινα κλπ και καλύπτει μια τεράστια περιοχή. Στην καρδιά του δάσους συναντήσαμε το πανέμορφο οροπέδιο του Βρομόνερου (Βρωμονερό) ή Λάκκος της Λίμας σε υψόμετρο 1100μ. Νότια ίστανται οι ανατολικές κορυφές του Ψηλορείτη, Σκίνακας (υψ1750μ) με το Αστεροσκοπείο και το Κουδούνι (υψ1860μ).

Το Βρομόνερο ή Βρωμονερό όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, λέγεται ότι πήρε το όνομα από τις λέξεις «βριμώ», που σημαίνει δυνατό και «ιερό». Όπως όμως αναφέρει η παράδοση, κάποτε οι Τούρκοι βρώμισαν το νερό του πηγαδιού, για να αναγκαστούν οι αντάρτες-Χαίνηδες να αναζητήσουν αλλού νερό και να συλληφθούν.

Κατά τη Γερμανική κατοχή η ευρύτερη περιοχή του Βρωμονερού και Ασφενταμιά υπήρξε το λημέρι της ανταρτικής ομάδας Κρουσώνα του Καπετάν Αντώνη Γρηγοράκη ή Σατανά.

Στο Κρουσανιώτικο λιβάδι έχουν αναπτυχθεί καλλιέργειες από μηλιές, αχλαδιές, κερασιές και κηπευτικά το καλοκαίρι.

Η πορεία συνεχίστηκε σε χωματόδρομο, διαβήκαμε το άγριο φαράγγι της Χαλασιάς και καταλήξαμε στο μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης (υψ630μ). Το μοναστήρι κτίστηκε στα τέλη της Ενετοκρατίας και αναφέρεται σε έγγραφα του 16ο αιώνα.

Η πορεία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, θαυμάζοντας την μαγεία της φύσης με τα δέντρα λόγω εποχής, να επιδίδονται σε ένα χρωματικό όργιο, που κυμαίνεται από το χρυσαφί, το κίτρινο, ως το κόκκινο της σκουριάς.

Η μέρα ήταν νεφοσκεπής με κανονικές θερμοκρασίες για την εποχή. Διανύσαμε 11,5 χιλιόμετρα, κατεβήκαμε υψομετρική διαφορά 670 μέτρα και μας πήρε συνολικά πέντε ώρες

Κείμενο : Μανόλης Δακανάλης

Φωτογραφίες : Μανώλης Ντρετάκης

Φωτογραφίες