09.11.2009

ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ - Στων Αγράφων τις πλαγιές

Στων Αγράφων τις πλαγιές

είναι μύριες ζωγραφιές

(24-28/10-2009)

Κι ύστερα απ' το επίπεδο του κάμπου της Καρδίτσας προς τα γοητευτικά ανηφορικά πλάγια των Αγράφων. Το Μοσχάτο -όνομα και πράμα- η αρχή προς τα επάνω. Ο συνορειβάτης απ' τον Ε.Ο.Σ. Καρδίτσας και το αρωματικό τσίπουρο στο τσιμπουράδικο, συντρομή για νά 'ναι τ' ανέβασμα ασφαλές και με δύναμη. Η καστανιά, ο δρυς, το έλατο -θηλυκό, αρσενικό, ουδέτερο- το πανέμορφο ένδυμα. Χρυσοκίτρινα φύλλα, έτοιμα να απογαλακτιστούν από τη μάνα δέντρο με το παραμικρό νεύμα τ' αέρα, λαμπερά απ' την υγρασία του ψιλόβροχου για να δρομολογηθούν γλιστρώντας στην υποχρέωση της επιστροφής των δανεικών από τον τροφοδότη των πάντων της ζωής, του ΧΩΜΑΤΟΣ.

Κάτω εκεί το ειρηνικό στράτευμα των μανιταριών και των ακούραστων μικροοργανισμών, επιμελείται τη διαδικασία του πάρε - δώσε, έτσι που να διατηρείται η αειφορία στο αέναον. Τα δροσουλιασμένα μικρόχορτα ρουφούν νερό, αρπάζουν τροφή, βιαστικά - βιαστικά, για να προλάβουν να μαζέψουν δυνάμεις, πριν την κατάκτησή τους από τις χιονιές του χειμώνα.

Το κάθε βήμα προς τα πάνω μεγαλώνει τον ορίζοντα προς τα κάτω στον κάμπο της Καρδίτσας και η αντάρα αγωνιά αν θα μπορέσει ν' αφήσει στη φαντασία περιθώριο δημιουργίας εικόνων.

Ψηλά - ψηλά τα έλατα ορθόκορμα πρασινόκορμα, ασκούνται για την υποδοχή και την αποδοχή των χιονιών -νυμφιάτικο ένδυμα προς χάριν του ερωτιάρη χειμώνα. Και έρχεται εκείνος με σκούρο κουστούμι των βροχοφόρων σύννεφων, την μουσική συνοδεία των βροντών -μπαλωθιές του γάμου- την λάμψη των αστραπών -φωταγώγηση της τελετής- και της βροχής -ολοκλήρωση της συνουσίας ουρανού και γης.

Στο Μοναστήρι -ιστορία θυσιών γενεών και γενεών- οι καλόγεροι επίμονες στην πένθιμη ενδυμασία, κάνουν χρήση της τεχνολογίας τελευταίας παραγωγής για την κατασκόπευση, αδιακρίτως, των διαθέσεων των προσκυνητών και μη. Κλειδαμπαρωμένο το Μοναστήρι Κορώνας, παρά την αναγραφή της επιτρεπτής ώρας προς επίσκεψη, στο αναρτημένο πρόγραμμά τους.

Στη Λίμνη Πλαστήρα, ο Ταυρωπός θυμωμένος φουσκώνει με τις μπόρες τα νερά της, γιατί του χαλάσανε τον γνώριμο δρόμο, της από συστάσεως κόσμου ροής του. Νοιώθει όμως και ικανοποιημένος γιατί δημιουργήθηκε με τη δική του ζωή καταπληκτικός υδροβιότοπος. Το μολυοβοκυανό του νερού στεφανώνεται από την παραλίμνια χωμάτινη ασκεπή ζώνη κι ύστερα τα χίλια χρώματα της δασώδους οροσειράς. Το πέπλο της ομίχλης φιλοτιμείται που και που αφήνοντας σχισμές για να ευχαριστηθεί το μάτι το απέραντο κάδρο της τέχνης της φύσης.

Εποχούμενοι προς το δασικό χωριό Δρυάδες, του Δήμου Ιτάμου, από παρόχθιο οφιοειδή δρόμο. Χωριά μέσα στο πολύχρωμο δάσος. Δρόμοι στενωποί, ταιριαστοί με τα λαγκάδια του βουνού. Χρώματα - χρώματα όλων των αποχρώσεων σ' όλες τις πλαγιές. Δρείς, έλατα, πλατάνια, καστανιές, κουτσουπιές, δημιουργούν ένα μοναδικό τάπητα απροσδιόριστης ομορφιάς.

Στις Δρυάδες -δασικό χωριό Δημοτικής Επιχείρησης- δρομάκια πλακόστρωτα μόνο για περπάτημα, ξύλινα μικρά σπίτια με χάρη, σωρός τα καυσόξυλα, έλατα και δρυγιάδες και καστανιές και πλατάνια σε μια εξαιρετικής τάξης συνύπαρξη. Ονόματα στα σπίτια ελληνικά, ευήχα, μέσα κρεβάτια τακτοποιημένα, τζάκι έτοιμο να προφέρει ζεστασιά στο ορεινό φθινοπωριάτικο κρύο.

Στο εστιατόριο οι υπεύθυνοι πρόσχαροι, καθαροί, ωραίοι, προσφέρουν φαγητό καλομαγειρεμένο, σπιτίσιο.

Κι ύστερα σ' αυτήν την πανέμορφη φύση, ο ύπνος προσφέρει ανάπαυση μ' όνειρα ταιριαστά του ονειρεμένου τοπίου.

Το πρωί επικοινωνία ερωτική ουρανού - γης, με τις υγρές γραμμές της βροχής, μ' ένα πέπλο απαλής ομίχλης, με σχισμές που και που προκλητικές για να γίνει η προγραμματισμένη πορεία. Μια πορεία από τη Βρύση Ιτάμου, περνώντας από την κορυφή Ίταμος (1508 μ.) και καταλήγοντας στον Αμάραντο. Εκεί ύστερα από πορεία έξι ωρών κάτω από συνεχή βροχή, σε μονοπάτι προστατευμένο από τους κορμούς των ελάτων, έφτασαν αμάρα(ν)τοι όσοι ορειβάτησαν την Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009. Και πώς να μαραθούν αφού «στεγνή κλωστή» δεν έμεινε απάνω τους. Η ζεστασιά της φιλοξενίας όμως του Ε.Ο.Σ. Καρδίτσας ήταν καταπληκτική και η ταλαιπωρία σαν διήγηση ευχάριστο γεγονός.

Οι υπόλοιποι, περιόδευσαν τα όμορφα χωριά των Αγράφων και στους παραλίμνιους οικισμούς, επιμένοντας να προσκυνήσουν στο Μοναστήρι της Κορώνας. Εκεί ο «ιδιοκτήτης» καλόγερος ανεπίτρεπτα, προκλητικά προσβάλει αναίτια, υπεροπτικά και εγωιστικά ως μοναδικός χριστιανός στον κόσμο τούτο. Παρά το γεγονός οι ορειβάτες προσκυνητές άναψαν ευλαβικά το κερί τους, προσκύνησαν, θαύμασαν την ομορφιά του μοναστηριού και σχολίασαν συγκατανευστικά την συμπεριφορά του Καλόγερου. Σ' ολόκληρη την διαδρομή περιφερειακά της λίμνης η βροχή και η ομίχλη δειλά - δειλά μονάχα αφήνουν να αποκαλύπτονται οι ομορφιές του τόπου. Όλοι μαζί στον Αμάραντο με την φασολάδα, τους μεζέδες, τ' αρωματικό κρασί και τα τραγούδια έκλεισαν τούτη τη μέρα.

Στο Δασικό Χωριό η ζεστασιά του τζακιού αποτελείωσε την ταλαιπωρία.

Με το ξημέρωμα ο ουρανός και η γη συνεχίζουν τις ερωτικές συνθήκες τους. Βροχή και ομίχλη πλέκουν συνθήκες αμφιβολίας για πορείες, ορειβασία μα και προκλήσεις για μοναδικές εμπειρίες.

Στην Καρίτσα, στα νοτιοδυτικά της Λίμνης, το ψιλόβροχο και ο ομίχλη προκαλούν την αμφιβολία. Ως το Μοναστήρι της Πελεκητής -μισή ώρα ορειβασίας- το ζέσταμα απ' τ' ανέβασμα άνοιξε την όρεξη για συνέχιση. Έλατο παντού αραιό κι ωραίο. Μανιτάρια λογιών - λογιών, στολίδια του ασκεπούς χώματος. Η βροχή ακατάπαυστη, η ομίχλη με ολιγόλεπτες αναπαύσεις. Ρυακάκια με θολά ζωντανά νερά παντού. Ψηλά στο καταφύγιο, το ζεστό ρόφημα του Μιχάλη, ανάσα για την συνέχιση της πορείας. Πυκνώνει το δάσος. Κορμοί ελάτων ευθυτενείς, πανύψηλοι, φτέρες στα αποχαιρετιστήρια του ετήσιου κύκλου τους τα ξέφωτα, καστανιές αποπρασινισμένες, με φύλλα κερινόχρωμα, να πέφτουν για να θρέψουν τα δισεκατομμύρια των μικροοργανισμών, να κλείσει για μια χρονιά ακόμη ο κύκλος της ετήσιας ζωής, νερά παντού να τρέχουν, να δώσουν ζωή όπου η κατωφέρεια τα κυλήσει και η βροχή, αυτή η ουράνια ευλογία, να πέφτει ακατάπαυστα, να υγραίνει και την τελευταία κλωστή του ορειβατικού ενδυματικού εξοπλισμού μας.

Η ευφορία στο αποκορύφωμά της. Ξέσκεποι απολαμβάνομε το χάδι και της τελευταίας σταγόνας μέχρι το χωριό Νεοχώρι. Πεντέμιση ώρες ασκεπείς αφημένοι στο λούσιμο του ουράνιου καταιονισμού. Στο λεωφορείο όλοι ευδιάθετοι. Στο φράγμα της λίμνης φωτογραφίες του υπέροχου έργου ζωής, του καταπληκτικού έργου τέχνης, τεχνικής και επιστήμης.

Στις Δρυάδες η ζεστασιά του τζακιού, το ζεστό λουτρό ως δια μαγείας ξεκουράζει σε λίγα λεπτά. Στο δείπνο το απρόσμενο ευχάριστο γεγονός. Ο Δήμος Ιτάμου μας υποδέχτηκε με το εξαιρετικό χορευτικό του συγκρότημα. Μετά το φαγητό τοπικοί χοροί, χοροί απ' όλη την Ελλάδα, κρητικοί χοροί, ένα γλέντι τρικούβερτο. Κι εκεί στο αποκορύφωμα της χαράς ήρθε και ο Δήμαρχος, ο Βασίλης Τσαντήλας, ένας ωραίος αληθινός άρχοντας. Μας καλωσόρισε, μας μίλησε για τ' Άγραφα και ο ορειβάτης μας -ο γράφων- απήγγειλε όπως αυτός είδε τ' Άγραφα στους στίχους:

Τ' Άγραφα

Στων Αγράφων τις Κορφές είδαμ' όνειρο προχθές

είδαμ' έναν Κατσαντώνη, με τον Τούρκο να μαλώνει

Είχανε πιαστεί στα χέρια, με χαντζάρια και μαχαίρια

τράβα ο εις τ 'αλλού τα γένια, τα δακτύλια κάναν χτένια.

Πέφταν κι έτρωγαν το χώμα, μα μαλώνανε ακόμα.

- Σ έφαγ' άπιστε Γκιαούρη, χίλιες γρατσουνιές στη μούρη.

- Τουρκαλά θα σε σκοτώσω και σε σκύλους θα σε δώσω.

Αντιλάλουν στα λαγκάδια, τα κουδούνια απ' τα κοπάδια

κι οι φωνές αντιλαλούσαν κι όλα τ' Άγραφα χαλούσαν

από την αυγή ως το βράδυ μέχρι το βαθύ σκοτάδι.

Το πρωί σακατεμένοι εβογγούσαν ξεπνεμένοι.

Ο Τούρκος έχασε το φέσι, το ζωνάρι από τη μέση

έπεσε του Κατσαντώνη. μια πολύ Γριά σίμωνει.

Τους φωνάζει: «σηκωθείτε και στα πόδια σας σταθείτε.

Τσάπα και σφυρί αρπάξτε τα μαλώματα ξεχάστε.

Αβγατίσετε το χώμα, κάνοντας τις πέτρες λιώμα.

Κάνετε πηλό μ' ιδρώτα, και αέρα απ' τα χνώτα.

Παίζετε με τη φλογέρα, δυο τρεις ώρες κάθε μέρα

Τ' Άγραφα ν' αντιλαλούνε, τα τραγούδια σας ν' ακούνε

σε Ανατολή και Δύση, είναι η πιο καλή σας λύση».

Χαμήλωσαν το κεφάλι και οι δυό τους απ' τη ζάλη.

Πήρε ο εις σ' Ανατολή, με βαριά την κεφαλή

ο άλλος έγειρε στη Δύση, ήταν και γι' αυτόν μιά λύση.

Τις πληγές τους δεν ξεχνούνε, πότε - πότε πάλι ξούνε.

Στων Αγράφων τις κορφές ανεβήκαμε οψές

μα δεν είδαμ' ούτ' εγγόνι απ' τον θείο Κατσαντώνη

ούτε Τούρκου χανουμάκι σε κανένα χαρακάκι.

Ακούσαμ' όμως τουφεκιές που παιχτήκανε οψές

στων Γερμανών την κατοχή, που ήταν μαύρη εποχή

κι απ' τ' εμφυλίου την μπόρα, που πενθούσε όλη η χώρα.

Είδαμ' έλατα Δρυγιάδες και Πλατάνια στις κοιλάδες.

Και στη λίμνη του Πλαστήρα ούτε έγκαλα, ούτε στείρα

μόνο απέραντη ομορφιά, του νερού η ζωγραφιά.

Γύρω γύρω τα βουνά, να της δίνουνε σεμνά

χειμωνιές και καλοκαίρια, συντρομή τα δυο τους χέρια.

Στων Αγράφων τις πλαγιές, είναι μύριες ζωγραφιές

μ' Οκτωβριανό καιρό και των φύλλων το χορό

τόσο τακτοποιημένα, τόσα χρώματα απλωμένα

και το μάτι να χορταίνει, σ' όποιο πλάι κι αν πηγαίνει.

Για σκεφτείτε το χειμώνα, με ολόλευκο χιτώνα,

και την άνοιξη λουλούδια κι από τα πουλιά τραγούδια

κι όταν έρθουν καλοκαίρια, μύρια ο Ουρανός αστέρια.

Μέσα τα όμορφα τα δάση, όσοι τά 'χουνε περάσει

με τον Ήλιο ή το χιόνι ή και με βροχή ακόμη

νιώσανε το μεγαλείο και με ζέστη και με κρύο.

Με το ξημέρωμα η βροχή και η ομίχλη δείχνουν διαθέσεις αποπεράτωσης του έργου τους. Μια ομάδα, η πιο τολμηρή, ξεκινά για τους Πέντε Πύργους. Ο ανήφορος, η ομίχλη και η βροχή δεν της επιτρέπει για την κατάκτηση της κορφής. Επιστρέφει από τη Σέλα στο Δασικό Χωριό κι από εκεί στον Άσπρο παραπόταμο του Μέγδοβα. Μια δεύτερη ομάδα, ρομαντικοί περιπατητές, περιοδεύει την γύρω περιοχή, απολαμβάνει το δάσος, αγναντεύει από ψηλά την λίμνη Πλαστήρα και το Φράγμα και καταλήγει κι εκείνη στον Άσπρο ποταμό.

Η τρίτη ομάδα περιοδεύει τα χωριά ως την όμορφη Καστανιά. Μεγάλο χωριό, λιγοστοί οι άνθρωποί του, καλοδιατηρημένα τα περισσότερα σπίτια, ως παραθεριστικές κατοικίες. Το Μουσείο Χλωρίδας - Πανίδας, κλειστό, στο Τσαρουχοποιείο προβάλονται τα έργα τέχνης της υπόδυσης από τον τσαρουχοποιό μ' ενδιαφέρον.

Στην επιστροφή συνάντηση όλων στον Άσπρο ποταμό του Μέγδοβα στους Μύλους.

Το γεννησιάρικο νερό, θολό, αφρώδες, δυνατό και ζωντανό ρέει και τραγουδεί παιάνες, χτυπά τα τύμπανά του -χαράκια κυλιόμενα- προαναγγέλλει τον ερχομό του χειμώνα, για να προετοιμαστούν δέντρα, ζώα, άνθρωποι, στην υποδοχή του. Τότε αυτός εφησυχασμένος με ροή ομαλή, καθάριο νερό από το λιώσιμο των χιονιών κι απαλή μουσική θα πορεύεται να δροσίσει, να ποτίσει κι όπου φτάσει.

Στις Δρυάδες ανάπαυση και προετοιμασία για την αναχώρηση στις 28 Οκτωβρίου.

Στα Κεφαλοχώρια λιγοστοί μαθητές στα πραύλια των εκκλησιών.

Στην Καλαμπάκα δεσπόζουν τα Μετέωρα. Πάνω στα βράχια τα μοναστήρια ανακαινισμένα, από τόποι λατρείας έχουν μετεξελιχθεί σε επισκέψιμους τουριστικούς τόπους, οι ψαλμωδίες ακούονται από σύγχρονους μηχανικούς δίσκους, οι προσευχές είναι περισσότερο θαυμασμός της τέχνης των μοναστηριών και του τοπίου και η επιθυμία της μοναξιάς σ' ένα παντελώς ασκεπές τοπίο και από ανθρώπους και από θεούς.

Κι ύστερα απ' το επίπεδο του κάμπου στο λιμάνι του Πειραιά, στο καράβι της επιστροφής για την αναγκαία καθημερινότητα.

Στη Μεσαρά έπεσαν βροχές

απάλυνε το χώμα

ομόρφυνε ο τόπος.

Αποστόλης Π. Παυλίδης

Φωτογραφίες :Ντρετάκης Μανώλης

Άγραφα - Μοίρες 24-29/10/2009

Σημ.: Στην ορειβασία στ' Άγραφα συμμετείχαν 59 ορειβάτες από τους Ορειβατικούς Συλλόγους Ηρακλείου, Μοιρών. Τη διοργάνωση έκανε ο ΕΟΣ Ηρακλείου με υπεύθυνο τον Σπύρο Καλεμάκη.

Ευχαριστούμε το Δήμαρχο Ιτάμου κ. Βασίλη Τσαντήλα και το χορευτικό συγκρότημα του Δήμου.

Φωτογραφίες